Ο ΣΩΛΗΝΑΣ

Κείμενο από τον Douglas Harding, γραμμένο στις αρχές της δεκαετίας του 1970

Βρες δυο φίλους (Β και Γ) να σε βοηθήσουν (είσαι ο Α).

Θα χρειαστείς ένα χάρτινο σωλήνα. Μπορείς να κόψεις τον πάτο μιας χαρτοσακούλας ή να πάρεις ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί και να κολλήσεις τις άκρες του ώστε να σχηματιστεί ένας σωλήνας – αρκετά μεγάλος για να χωρά δυο πρόσωπα στις άκρες του.

Ο Α και ο Β κάθονται σε καλό φωτισμό, ανοίγουν τη χαρτοσακούλα ή το σωλήνα και τοποθετούν τα πρόσωπά τους στις δύο αντίθετες πλευρές.

Εξωτερική όψη:

Εσωτερική όψη:

Ο Γ ρωτά τα ακόλουθα:

1. Βλέποντας μόνο ό,τι έχεις μπροστά σου Α (χωρίς να φαντάζεσαι ή να χρησιμοποιείς τη μνήμη σου), απάντα πόσα πρόσωπα υπάρχουν στο σωλήνα τώρα;

2. Είναι η πλευρά σου κλειστή ή ανοιχτή;

3. Είσαι πρόσωπο με πρόσωπο ή πρόσωπο με μη-πρόσωπο;

Διάλειμμα

Ο Α και ο Β βγαίνουν από το σωλήνα για αέρα και ξαναμπαίνουν. Ο Γ κάνει επιπλέον ερωτήσεις.

1. Θα μπορούσες να δεις αυτό το πρόσωπο αν δεν ήσουν άδειος;

2. Θα μπορούσες να δεις ο,τιδήποτε αν δεν ήσουν τίποτα;

3. Θα μπορούσες να δεις χρώματα αν δεν ήσουν άχρωμος;

4. Θα μπορούσες να δεις αδιαφάνεια αν δεν ήσουν διαφανής;

5. Θα μπορούσες να δεις κίνηση αν δεν ήσουν ακίνητος;

6. Θα μπορούσες να δεις πολύπλοκες λεπτομέρειες αν δεν ήσουν απλός;

7. Θα μπορούσες να δεις όρια και γραμμές αν δεν ήσουν απεριόριστος;

8. Θα μπορούσες να δεις αλλαγές αν δεν ήσουν αμετάλλακτος;

Μετά από άλλο ένα διάλειμμα, πάλι πίσω στο σωλήνα για περισσότερες ερωτήσεις:

1. Είσαι τώρα (ως 1ο πρόσωπο ενικός ενεστώτα) το είδος του πράγματος που θα μπορούσε να γεράσει, να φθαρεί, να αρχίσει ή να τελειώσει;

2. ΔΕ μπορείς να πεις “είμαι αυτό ή εκείνο”, μπορείς όμως να πεις “ΕΙΜΑΙ”;

3. Ποιος ή τι είναι αυτό το αγέννητο, αθάνατο ΕΙΜΑΙ;

Διάλειμμα

1. Μπορείς να κάνεις τον εαυτό σου να γίνει εδώ (στα 0 εκατοστά) σαν τον Β εκεί (στα 30 εκατοστά);

2. Μπορείς να ανιχνεύσεις “ύλη” (κεφάλι, πρόσωπο, μάτια...) στη μεριά σου;

3. Μπορείς να βρεις συνείδηση ή πνεύμα στην άλλη μεριά;

4. Παραδέχεσαι ότι τόσο καιρό ζεις ένα διπλό ψέμα – προσδίδεις συνείδηση σε εκείνο το πρόσωπο και προσδίδεις πρόσωπο σε αυτήν εδώ τη συνείδηση;

5. Θα μπορούσε αυτή η διπλή “προσποίηση” να υπογραμμίζει όλα τα προβλήματα των σχέσεών σου, και γενικότερα τα προσωπικά σου προβλήματα;

Διάλειμμα

1. Βλέπεις εκείνο το πρόσωπο πιο καθαρά, άφοβα, διεισδυτικά, τώρα που είναι απλά ένα κινούμενο χρωματιστό σχήμα;

2. Θεωρείς εκείνο το πρόσωπο λιγότερο αγαπητό, τώρα που είναι ακατοίκητο, μέρος της εικόνας;

3. Είναι το “πνεύμα” διασπάσιμο, τώρα που ο φίλος σου δεν κοιτάζει μέσα από εκείνα τα μάτια;

4. Μπορείς τώρα να πεις στον Β: “Το πρόσωπό σου δεν είναι άλλο από την προσωρινή σου εμφάνιση· εγώ δεν είμαι άλλο από την αιώνια εμφάνισή σου.”;

5. Μπορείς να πεις σε όλα τα πλάσματα παντού: “Εδώ, είμαι εσύ”;

Για περισσότερη εξερεύνηση: Είναι αυτό που ανακάλυψες μέσα στο σωλήνα πάντα αληθινό ακόμα και έξω από το σωλήνα; Βγείτε έξω από το σωλήνα.

Αποφθέγματα

Σχεδόν όλοι ζουν και πεθαίνουν σκεπτόμενοι ότι η κατάσταση μας είναι πρόσωπο με πρόσωπο. Σε όλες τις γλώσσες του κόσμου είναι έτσι. Τώρα, κοιτάζω και βλέπω ότι ούτε για ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου δεν έχω αντικρίσει κανέναν σε όλη μου τη ζωή. Πάντα ήταν πρόσωπο εκεί προς χώρο για εκείνο το πρόσωπο εδώ. Αν μπορούσα να δω το πρόσωπό μου τώρα μαζί με το δικό σου αυτό θα ήταν ένα μείγμα και των δύο, μια σούπα. Δε θα ήμουν ικανός να δω κανένα. Είναι πέρα από κάθε φαντασία αυτή η κατάσταση, πρόσωπο με πρόσωπο. Είναι πέρα από τη φαντασία. Και παρόλα αυτά, σε όλες τις γλώσσες, πρόσωπο με πρόσωπο. Κανείς ποτέ δεν αναρωτιέται. Λοιπόν, η δουλειά μου είναι να το αμφισβητήσω και να πω ότι δεν είναι μόνο κουτό, είναι και βλαβερό – γιατί είναι αντιπαράθεση. Κοίτα τις ειδήσεις, τις εφημερίδες και δες τι συμβαίνει. Κάναμε ένα σεμινάριο στο Ισραήλ πριν από ένα περίπου μήνα και παραλίγο να μας βομβαρδίσουν. Πρόσωπο με πρόσωπο, αντιπαράθεση. Δεν είναι ποτέ πρόσωπο με πρόσωπο. Το 1ο πρόσωπο δεν αντίκρισε ποτέ κανένα. Πάντα ήταν διάστημα για αυτό το πρόσωπο εκεί. Είναι φανερό. Υπάρχει ασυμμετρία, καμία συμμετρία.

Από τη βίντεο συνέντευξη - Ντάγκλας Χάρντινγκ: Η ζωή του και η Φιλοσοφία του (Douglas Harding: His Life and Philosophy)

Η αποξένωση προκαλεί φόβο και ο φόβος εντείνει την αποξένωση. Είναι φαύλος κυκλος. Μόνο η αυτο-συνειδητοποίηση μπορεί να τον σπάσει. Κυνήγησέ το αποφασιστικά. Νισαργκαντάτα

Μια απότομη αντίληψη ότι το Υποκείμενο και το αντικείμενο είναι ένα θα οδηγήσει σε μια βαθιά, μυστηριώδη, ανείπωτη κατανόηση – θα αφυπνιστείς στην αλήθεια του Ζεν. Huang-po

Πόσο όμορφος είναι ο δρόμος της αγάπης, όταν ο ακέφαλος εξυψωθεί. Hafiz

Σχόλια

Παίρνεις μια χαρτοσακούλα, μεσαία προς μεγάλη, και κόβεις τον πάτο. Κάνε και μερικές τρύπες στο πλάι για να μπαίνει φως και αέρας. Ζητάς τότε από ένα φίλο να βάλει το πρόσωπό του/της στη μια άκρη αυτού του χάρτινου σωλήνα και κάνεις το ίδιο.

Έπειτα, μπορείς να εξετάσεις τη διαφορά ανάμεσα σε αυτό που είναι στη μακρινή άκρη του σωλήνα και στη δικιά σου άκρη εδώ. Η μακρινή άκρη έχει διάφορα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά και μπορεί να θέλεις να συγκεντρωθείς σε αυτή, αλλά ίσως κάποιος να σε καθοδηγήσει πίσω – στην περίπτωση του σεμιναρίου που παρακολούθησα ήταν ο Ντάγκλας Χάρντινγκ – και να σε κάνει να κοιτάξεις τι βρίσκεται στην κοντινότερη σε εσένα πλευρά.

Είναι ένα δραματικό πείραμα γιατί η αίσθηση της απουσίας ενός κεφαλιού ή προσώπου στην πλευρά μας είναι μνημειώδης, σε σύγκριση με την άλλη πλευρά. Νομίζω ότι πολλοί βρίσκουν πως αυτό το πείραμα ενισχύει έντονα την εμπειρία “διάστημα με πρόσωπο”. D.F ΗΠΑ

Θα ήθελα να προσθέσω στις ήδη άριστες οδηγίες του D, πως αν είσαι μόνος μπορείς να χρησιμοποιήσεις έναν καθρέφτη στη μια μεριά του σωλήνα. Φυσικά αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια πιο τρομαχτική εμπειρία στο τέλος :-) . Αλλά σε αυτήν την περίπτωση, μπορείς απλά να ακουμπήσεις κάτω το σωλήνα και να προσέξεις πόσο απίθανο είναι το Πραγματικό σου Πρόσωπο εδώ, επίπεδο, λαμπερό, δείχνοντας τον κόσμο, σε σχέση με εκείνο εκεί το αναποδογυρισμένο και όχι σταθερό πράγμα μέσα στον καθρέφτη. C.C. ΗΠΑ

Η πρώτη φορά που είδα τον εαυτό μου ως κενό ήταν με τη χαρτοσακούλα. Το είδα απότομα και δυνατά, σα να έπεσε ένας τόνος τούβλα πάνω μου. Ήξερα αμέσως ότι είχα βρει αυτό που δεν έχει αρχή και τέλος. “Άμεση αντίληψη” είναι ο όρος που θα χρησιμοποιούσα φυσικά ή ίσως “προσοχή που προσέχει τον εαυτό της”. Έψαχνα για αυτό 15 χρόνια και είχα φτάσει σε πλήρη απογοήτ&epsilon