Συνέντευξη με τον Douglas Harding, Μάρτιος 1997

Οι συμμετέχοντες σε ένα online γκρουπ συζήτησης για τον “Ακέφαλο Δρόμο” (lookforyourself) έδωσαν στον Richard Lang διάφορες ερωτήσεις που θα έκανε σε μια συνέντευξη με τον Douglas Harding. Οι ερωτήσεις ήταν σχετικές με το ρόλο της ατομικότητας στο πλαίσιο του ποιοι πραγματικά είμαστε, το ρόλο της προσευχής, της παράδοσης της προσωπικής θέλησης, το ρόλο των συναισθημάτων και της αγάπης. Παρακάτω ακολουθεί η συνέντευξη:

Ερώτηση: “Η εξερεύνηση του ποιος είμαι ψυχολογικά, σημαίνει κάτι για μένα; Πώς σχετίζεται με το να Βλέπω την ακέφαλη κατάσταση, με το ποιος πραγματικά είμαι; Είναι σημαντικό να αναπτύσσεσαι σαν ατομική προσωπικότητα εφόσον δεν ξεχνάς ποιος πραγματικά είσαι;”

D.H.: Μου φαίνεται ότι υπάρχουν δύο νοήματα πίσω από την έκφραση “Ποιος είμαι”. Το ένα είναι το ποιος είμαι κεντρικά, στην ουσία μου, και το άλλο το ποιος είμαι σαν άτομο – πώς είμαι, ποια είναι η ιδιοσυγκρασία μου, ποιος είναι ο προορισμός μου κτλ. Μου φαίνεται ότι αν παραμελώ το ποιος πραγματικά είμαι και ασχολούμαι απλά και μόνο με το τι είναι ο Douglas, τότε θα παραμένω στο σκοτάδι ως προς το τι είναι ο Douglas. Είμαι θύμα όλων των παιχνιδιών, παραισθήσεων και κοινωνικών προγραμματισμών οι οποίοι μου κρύβουν τον Douglas. Αλλά όταν βλέπουμε ποιοι πραγματικά είμαστε, νομίζω ότι ένα από τα αποτελέσματα είναι το ότι γινόμαστε πιο αυθεντικοί σαν άνθρωποι, πιο φυσικοί, πιο πολύ ο εαυτός μας. Παρατήρησα σε φίλους μου που βλέπουν καθαρά την αληθινή φύση τους και την εκτιμούν πολύ, ότι δε σταματούν να είναι ενδιαφέροντα άτομα σαν προσωπικότητες, ίσως να είναι και περισσότερο. Η εμπειρία μου είναι ότι για να είσαι πραγματικά ανθρώπινος, πραγματικά ξεχωριστός και αυθεντικός στον κόσμο, το καλύτερο πράγμα που έχεις να κάνεις είναι να δεις ποιος πραγματικά, πραγματικά είσαι. Αν παραμελήσεις το ποιος είσαι για χάρη του ανθρωπίνου “πράγματος”, τότε αυτό το ανθρώπινο πράγμα θα υποφέρει.

R.L.: Θα συμφωνούσες ότι είναι σημαντικό σε ανθρώπινο επίπεδο να ανακαλύψεις ποιος είσαι και ποιος δεν είσαι;

D.H.: Ναι, αλλά θα έλεγα ότι δε θα το κάνεις πολύ εύκολα αν το πας να το ανακαλύψεις άμεσα. Είναι σημαντικό να βρεις ποιος είσαι σαν άνθρωπος, σαν ανθρώπινος χαρακτήρας αλλά όχι ως ξεχωριστή άσκηση. Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα αυτού που πραγματικά είσαι. Μέχρι να γνωρίσω ποιος πραγματικά είμαι δεν ξέρω ποιος είναι ο Douglas ως Douglas. Νομίζω ότι καταλαβαίνω καλύτερα τον εαυτό μου, γίνομαι πιο αυθεντικός εφόσον το κεντρικό μου ενδιαφέρον δεν είναι ο χαρακτήρας αυτού του εαυτού.

R.L.: Γιατί συμβαίνει αυτό;

D.H.: Νομίζω ότι είμαι κάποιο είδος χαζού! Το μυστικό μου είναι ότι έχω μόνο μία απάντηση για όλες τις ερωτήσεις – αυτή είναι: δες ποιος ρωτά την ερώτηση! Έτσι είναι πραγματικά ένα πολύ εύκολο πράγμα να απαντηθεί. Θα έλεγα ότι για να κάνω το καλύτερο που μπορώ για τον Douglas σαν άτομο, για να τον κάνω πιο αυθεντικό, πιο χρήσιμο στον κόσμο, πιο ανεπτυγμένο ως προσωπικότητα – είναι καλύτερα να μη στοχεύω σε αυτό, να μην προσπαθώ να τον καλυτερεύσω. Αν στοχεύεις σε αυτό θα παίζεις παιχνίδια. Αν στοχεύεις στο να δεις ποιος πραγματικά είσαι τότε τα ανθρώπινα θέματά σου θα φροντιστούν από μόνα τους. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για τον Douglas Harding. Το έχω παρατηρήσει σε φίλους μου – φίλους οι οποίοι εκτιμούν το ποιοι πραγματικά είναι – είναι τόσο διαφορετικοί. Δεν έχουν μετατραπεί σε κλώνους ή αντίγραφα κάποιας πνευματικής ιδέας. Παραμένουν πολύ ξεχωριστοί, ίσως μάλιστα και περισσότερο.

R.L.: Λες δηλαδή ότι η φυσική σου προσωπικότητα θα εκφραστεί φυσικά και θα βγει προς τα έξω αν δεν επεμβαίνεις με κάποιον τρόπο;

D.H.: Ναι, αυτό λέω. Και είναι σημαντικό να βγει προς τα έξω αλλά όχι με το να το προσπαθήσουμε σαν ξεχωριστή άσκηση. Όταν βλέπεις ποιος πραγματικά είσαι χάνεις ένα μεγάλο μέρος από την έγνοια σου για το πώς φαίνεσαι στους ανθρώπους. Ανακουφίζεσαι από τη συνεχή πίεση του αν εντυπωσιάζεις τους άλλους ή όχι, αν η προσωπικότητά σου είναι επαρκής ή όχι. Πραγματικά νομίζω ότι η ανθρώπινη προσωπικότητα είναι πολύ καλύτερη όταν σταματήσεις να σκέφτεσαι την κριτική και ενδιαφερθείς για την πραγματική σου φύση. Πιστεύω είναι σημαντικό να βρεις ποιος είσαι σαν ανθρώπινο ον. Η ουσία όμως είναι το πώς το κάνεις. Νομίζω ότι η άμεση επιθεώρηση του χαρακτήρα σου ενώ βρίσκεσαι εν αγνοία για το ποιος πραγματικά είσαι δε θα αποφέρει και ιδιαίτερα αποτελέσματα.

R.L.: Αλλά, για παράδειγμα, εσύ γνωρίζεις ότι είσαι συγγραφέας.

D.H.: Ναι αλλά αυτό δεν είναι ένα μάλλον επιφανειακό πράγμα;

R.L.: Μα αυτό είναι το επίπεδο της ερώτησης.

D.H.: Λοιπόν, βλέπω ποιος είμαι και βρίσκω τον εαυτό μου να γράφει για αυτό, ναι. Αλλά το γράψιμο προέρχεται από το γεγονός ότι βλέπω.

Ερώτηση: “Συχνά αναρωτιέμαι γιατί ο Douglas σπάνια αναφέρει το θέμα της προσευχής. Με απασχολεί γιατί το θέμα της προσευχής είναι κοινό στη θρησκεία, ίσως παγκόσμιο. Γιατί μιλά ή γράφει τόσο σπάνια για αυτό;”

D.H.: Λοιπόν, πρέπει να διαχωρίσουμε την προσευχή σε δύο είδη. Υπάρχει το ένα είδος που είναι παρακλητικό – προσευχή για να καλυτερέψει ο πόνος της κοιλιάς μου ή για να βελτιωθεί ο καιρός ή κάποιος να σταματήσει να μου φέρεται άσχημα. Αυτό το είδος παρακλητικής προσευχής δε με ενδιαφέρει και δε νομίζω να είναι και ιδιαίτερα αποτελεσματικό. Υποθέτω βέβαια ότι μπορεί να είναι για μερικούς. Ίσως ενεργεί σαν ένα είδος μαγείας αν πιστεύεις σε κάποια πρόνοια εκεί έξω η οποία θα πραγματοποιήσει αυτό το είδος μαγείας για σένα. Αλλά δε λειτουργούν έτσι τα πράγματα για μένα. Το άλλο είδος προσευχής, το οποίο είναι πολύ διαφορετικό, είναι ως εξής: Πες πως επιθυμώ τη βελτίωση της υγείας κάποιου που αγαπώ πολύ, ή της δικής μου υγείας, ή την ικανότητά μου να κάνω τη δουλειά μου καλά, αυτό το είδος τέλος πάντων – που είναι όντως αξιόλογες απαιτήσεις – αλλά προσθέτω στο τέλος τη φράση “¨Γεννηθήτω το θέλημά σου”. Θα μου άρεσε περισσότερο αυτό, όχι η θέλησή μου, αλλά η θέλησή Του. Τότε το ερώτημα είναι το ποιος προσεύχεται σε ποιον; Και φυσικά, σε τελική ανάλυση, τη συζήτηση την κάνει αυτός που πραγματικά είσαι με αυτόν που πραγματικά είσαι. Είναι μια μάλλον εσωτερική διεργασία μέσα στην πραγματική σου ταυτότητα, όχι μόνο σημαντική αλλά και απαραίτητη. Όταν ήμουν στο νοσοκομείο με βαριούς πόνους, έντονους πόνους, προσευχόμουν συχνά με αυτόν τον τρόπο.

R.L.: Πώς και μιλάς ή γράφεις τόσο σπάνια για αυτό;

D.H.: Γράφω σπάνια για αυτό γιατί δε νομίζω ότι είναι κάτι που σκέφτομαι. Δεν θα το αποκαλούσα καν προσευχή. Η προσευχή έχει τόσα πολλά άλλα παρελκόμενα και υπονοούμενα όπως το να ζητάς για χάρες, και δεν είναι αυτό που κάνω και εννοώ. Δε ζητούνται χάρες στην ουσία.